Vrijdag 30 september 2011
De vorige Spoedcursus ging onder meer in op de harde politieke cultuur. Prompt gebeurde het inmiddels beroemde ‘doe eens normaal man’ incident tijdens de Algemene Beschouwingen. Niet normaal of valt het wel mee?
Heel Nederland sprak zich uit over deze verbale aanvaring tussen Rutte en Wilders. Volgende week blikken de fractievoorzitters terug op de de debatten op initiatief van Van der Staaij. Wilders liet direct weten er niet bij te zijn. Waar de één vindt dat het dit keer echt over de schreef ging met het taalgebruik van de parlementariërs, wijzen anderen op eerdere uitschieters in de geschiedenis van de Tweede Kamer.
Historische voorbeelden
In 1911 werd de christelijke regeringscoalitie door Kamerleden beschuldigd van ‘kindermoord’, Agnes Kant gebruikte in 2004 het woord ‘lulpraat’, Marcus Bakker maakte een Kamerlid eens uit voor ‘politiek onderkruipsel’ en in 1939 was er zelfs sprake van een heuse vechtpartij in de Kamer (dit is overigens de enige keer uit de geschiedenis van het parlement). Een ander interessant voorbeeld van een harde confrontatie stamt uit 1988. Toenmalig VVD leider Voorhoeve had het aan de stok met premier Ruud Lubbers waarbij onderling wantrouwen de basis vormde van harde woorden. De VVD betichtte het CDA ervan een maatregel te hebben uitgelekt die maakte dat bedrijven nog snel konden profiteren van een fiscaal voordeel. Voorhoeve ontkende. Lubbers zei hierna: “Ik trek aan de bel als de grenzen van integriteit overschreden worden. Een premier die moet twijfelen aan het oordeel van zijn coalitiepartner moet gaan.” Voorhoeve stelde “dat de premier strijdt tegen hersenschimmen.” Het kabinet overleefde deze storm maar net.
Jan Marijnissen was ook iemand die uit zijn slof kon schieten. Velen kunnen zich nog het fragment herinneren van de aanvaring tussen hem en Kamervoorzitter Weisglas. Marijnissen zei “effe dimmen” tegen de Kamervoorzitter, wat deze niet waardeerde. Ook Marcel van Dam zorgde voor de nodige ophef toen hij de term ‘belubberen’ introduceerde.
Tot voor begin deze eeuw bestond het zogenaamde ‘lijkenregister’ nog. Hierin verdwenen passages of woorden uit de officiële Handelingen. Zo was er achteraf correctie mogelijk wanneer er in het heetst van de strijd dingen werden gezegd die niet zo parlementair overkwamen. In 2008 was er nog een oproep van onder andere Remkes en Schinkelshoek om dit lijkenregister weer in te stellen om het respect in de vergadering te kunnen bewaren.
Tot slot
De evaluatie van de Algemene Beschouwingen zal waarschijnlijk geen grote veranderingen brengen. De rol van voorzitter Gerdi Verbeet is gebonden aan wat de Tweede Kamer van haar verwacht. Aangezien Wilders zich niet wil binden aan dit overleg lijkt de kans klein dat de regels worden bijgesteld of het mandaat van de voorzitter dermate wordt opgerekt dat een strakkere leiding wordt geaccepteerd door de Kamer. Bedenk ook dat de voorzitter gekozen wordt door de Kamerleden zelf en daarvoor afhankelijk is van een brede steun in de Kamer.
