Spoedcursus Politiek # 21: De bordesscene

Vrijdag 1 oktober 2010

Na een succesvolle formatie worden de nieuwe ministers en staatssecretarissen beëdigd door de koningin. Met de traditionele bordesscène op de trappen van paleis Huis ten Bosch presenteert het nieuwe kabinet zich aan Nederland. ’s Ochtends is eerst het constituerend beraad geweest, de oprichtingsvergadering van het kabinet. Alleen de ministers zijn uitgenodigd voor deze bijeenkomst in een zaal van de Rijksvoorlichtingsdienst. Daarna is het kabinet in functie en gaat het aan de slag. Het ziet er naar uit dat dit moment voor het kabinet Rutte-Verhagen binnen afzienbare tijd aanbreekt. Veel hangt af van het cruciale congres dat het CDA morgen in Arnhem houdt.

Uit de startblokken

Topambtenaar Mark Frequin heeft in zijn boek Ja, minister, nee minister uit de doeken gedaan hoe de inwerkperiode van een minister eruit ziet. “De eerste stappen zijn vaak bepalend voor het verdere verloop van de politiek ambtelijke verhoudingen in de rest van de regeerperiode. Departementen bereiden zich minutieus voor op dat moment, maar het is nog maar de vraag wat een nieuwe bewindspersoon met die introductiedossiers doet.” Zo zijn er bewindslieden geweest die de dossiers direct ongelezen terzijde schoven en hun eigen gang wilden gaan. Anderen eisten dat de dossiers zouden worden teruggebracht tot slechts een paar pagina’s.

Ook waren er bewindslieden die dagenlang introductiegesprekken met de belangrijkste ambtenaren voerden. Overigens eindigt de carrière van een bewindspersoon vaak weer op de trappen van het borders, als de Koningin de persoon in kwestie bedankt voor de bewezen diensten en veelal een lintje opspeldt.

Geen bordes

De bordesscène bestaat pas sinds 1971. Voor die tijd werden er alleen foto’s van de bewindslieden gemaakt, zonder de koningin. In bijzondere gevallen wordt de bordesscene overgeslagen, zoals in 2006 toen het kabinet Balkende 3 zich niet presenteerde bij het paleis omdat de samenstelling van de regering onvoldoende was veranderd. Dit was het kabinet dat de rit tot de verkiezingen volwaardig wilde volmaken toen D66 uit kabinet Balkenende 2 stapte. Wel legde het kabinet een regeringsverklaring af. Bijzonder, want het kabinet kon niet rekenen op een meerderheid in de Tweede Kamer.

De eerste bordesfoto van het kabinet Biesheuvel in 1971.

Terug naar het archief van de Spoedcursus Politiek