Bel ons en leg uw vraag voor: 070 - 212 1904

Spoedcursus Politiek # 25: Retorica in de praktijk

Technieken voor het spreken in het openbaar

U zult ongetwijfeld geregeld een groep moeten toespreken. Of het nu gaat om een werkpresentatie, een afscheidswoordje of een pleidooi voor een nieuwe zakelijke koers: spreken in het openbaar is een kunst op zich. De technieken die tegenwoordig nog worden toegepast zijn in de klassieke oudheid ontwikkeld en beschreven. De werken van Aristoteles (‘Retorica’), Cicero (‘De ideale redenaar’) en Quintilianus (‘De opleiding tot redenaar’) zijn standaardwerken waarvan de invloed nog steeds merkbaar is.

Drie middelen

Er wordt in de retorica onderscheid gemaakt tussen argumentatieve (logos) en niet argumentatieve (ethos en pathos) middelen. Het is niet alleen handig om hier bij stil te staan bij het schrijven van een voordracht, maar ook om een spreker te analyseren. Een politiek betoog zal worden beoordeeld op basis van deze drie stijlmiddelen.

Ethos is het beroep dat de spreker doet op autoriteit om het publiek ervan te overtuigen dat hij of zij een gekwalificeerd spreker is. Het ethos is belangrijk, want alleen dan zal het publiek geloven wat hij of zij vertelt. Cicero zei: ‘Immers, door het gebruik van de juiste soorten gedachten en woorden, in combinatie met een rustige, van vriendelijkheid getuigende voordracht, wordt bereikt dat we als oprechte, integere, weldenkende burgers voor de dag komen.’

Pathos is een manier om de emoties van het publiek aan te spreken. Quintilianus zag de waarde van emoties: ‘Het bespelen van deze emoties is, als het lukt, het heftigste middel dat de redenaar ten dienste staat, maar faalt hij, dan worden zijn woorden lauw ontvangen.’

De ‘pathos’ kan erg machtig zijn, want een spreker kan emoties bij het publiek opwekken om zo zijn doel te bereiken. Een klassiek voorbeeld is de menigte die schreeuwt om de dood van Jezus in het Bijbelverhaal waarin Pilatus zijn handen wast in onschuld.
Logos zullen velen het belangrijkste element vinden. Als de spreker gebruikmaakt van logos, probeert hij namelijk om het publiek te overtuigen met argumenten. Het woord ‘logica’ is er van af geleid en de boodschap die gebracht wordt moet ondersteund worden met feiten, statistieken en bewijs.

Tot slot
Ethos, wat dus gaat om het wekken van vertrouwen, heeft vooral met het talent van de spreker om vertrouwen op te wekken te maken. Dus niet zozeer met de inhoud of de feiten. Dit is de verkooptechniek die door verkopers vaak geraffineerd wordt toegepast. Dankzij een vertrouwenwekkende uitstraling is men immers in staat om klanten sneller een duurder product te verkopen, terwijl de klant dit vooraf vaak niet in gedachten had.
 
Quintilianus leefde van ongeveer 35 na Chr. tot 100 na Chr.

 

Comments are closed.

Scroll to Top
English