Bel ons en leg uw vraag voor: 070 - 212 1904

Spoedcursus Politiek # 11: Framing in de politiek

framing in de politiek

Sinds de jaren negentig heeft het ‘framen’ een professionele entree gemaakt in de politiek. Een techniek die uit de Verenigde Staten is overgewaaid naar ons land. Politieke framing is een manier om de publieke opinie te beïnvloeden: de manier waarop mensen tegen een onderwerp aankijken is met de juiste framing te veranderen.

Deze week deed zich een fraai voorbeeld van framing voor. De PvdA wijzigde voor de derde keer het verkiezingsprogramma. Politieke opponenten probeerden direct het beeld op te roepen van de PvdA en Cohen als een partij die draait. In NOVA werd een spot herhaald van de Republikeinen uit 2004 waarin de democratische kandidaat John Kerry werd neergezet als een ‘flipflopper’: een draaier. Een strategie die dodelijk kan zijn voor een politicus.

Het framen

Woordkeus is belangrijk in de politiek. Dat blijkt ook uit de manier waarop de lijsttrekkers in de tv debatten zich uitdrukken. Uit de Verenigde Staten zijn er bekende voorbeelden van framen: geen belastingverlaging maar ’tax relief’, een ‘war on terror’ en een ‘Clean Skies Act’ die op bepaalde punten vervuiling juist in de hand werkt.

In de Nederlandse politiek is Geert Wilders meester van de frames. Femke Halsema merkte woensdag in het RTL debat terecht op dat Wilders zijn voornaamste issue van de ‘massa immigratie’ steeds opnieuw in verschillende frames laat terugkomen. Met zijn frames tracht Wilders zijn standpunt immuun te maken voor kritiek. Het is het frame van de ‘straatterroristen’ die normale Nederlanders als Henk en Ingrid het leven zuur maken. Deze strategie was succesvol in het RTL premiersdebat van afgelopen zondag. Doordat Cohen de term ‘straatterroristen’ ook in de mond nam gaat hij mee in Wilders’ frame en zal de kijker sneller denken dat ‘straatterrorisme’ een wezenlijk probleem is in de samenleving.

Pim Fortuyn gebruikte in de verkiezingscampagne van 2002 ook veel terugkomende frames. Fortuyn zette zich af tegen ‘de elite in Den Haag’ en de ‘puinhopen van paars’. Deze laatste term werd door Roemer afgelopen week herhaald, waarmee de indruk wordt gewekt dat paarse kabinetten garant staan voor ‘puinhopen’. Een bewering die niet opgaat en sterk wordt ingegeven voor emotie.

Een kenmerk van een goed frame is dat het blijft hangen bij mensen. De frames die Wilders gebruikt worden onthouden door het publiek. Tegenstanders van hem die meegaan in het frame van Wilders komen direct al op achterstand te staan, de woorden van Wilders zullen beter beklijven dan van wie dan ook.

Tot slot

In de Verenigde Staten is het ‘framen’ een wetenschap op zich waarbij ook de werking van de hersenen betrokken wordt. Met de juiste frames kan de kiezer verleid worden om niet de ratio de boventoon te laten voeren in het bepalen van een stemkeuze, maar het gevoel. Aan de hand van hersenstudies wordt deze techniek langzaam verfijnd. De Republikeinen gebruikten in 2004 emoties en typische Amerikaanse waarden in de campagne tegen de Democraten. De Democratische partij maakt met Obama deze fout in 2008 niet nog een keer en speelde veelvuldig in op de emotie en Amerikaanse trots. Nog 12 dagen om te zien hoe de Nederlandse partijen dit zullen doen tot 9 juni.

Comments are closed.

Scroll to Top
English