Vrijdag 21 oktober 2011
Vertrouwen is enorm belangrijk in het maatschappelijk verkeer. Wanneer de twijfel toeslaat leidt dit tot verslechterde relaties tussen mensen of tot bijvoorbeeld minder aankopen van consumenten. Maar hoe komen we tot het oordeel of we een ander vertrouwen? Wetenschappers van Princeton leren ons dat dit gebeurt in enkele seconden en dat mensen afgaan op het gezicht van een ander.
Uit het onderzoek van Todorov en Oosterhof blijkt dat het menselijk brein een oordeel velt op basis van de gezichtsuitdrukking. “People are always asking themselves: Does this person have good or bad intentions?” De wetenschappers komen tot de conclusie dat in een split-second mensen zich de vraag stellen of een persoon benaderd of gemeden moet worden, en of de persoon zwak of sterk is. Uit de beoordeling van 300 gezichten komt het meeste betrouwbare uitstraling naar voren. Een U vormige mond en ogen die verrast kijken maken het ideale gezicht als u vertrouwen bij een ander op wilt roepen. Niet geheel verrassend is een uitdrukking waarbij de wenkbrauwen naar beneden wijzen en de mond naar benden krult de meest wantrouwende.
Voor een politicus is dit interessant om te weten. De twee auteurs concluderen zelf natuurlijk al dat mensen afhankelijk zijn van hun genen voor de bouw van hun gezicht, maar de expressie die een spreker in zijn gezicht legt kan van grote betekenis zijn in hoe een boodschap overkomt.
Barack Obama slaagde er als presidentskandidaat erg goed in om zijn gezichtsuitdrukking te laten corresponderen met zijn verhaal. Ernstige verhalen bracht hij met een serieuze, en soms zelfs teleurgestelde, uitdrukking. De indringende blik die hij kan hebben tijdens toespraken zorgt ervoor dat het publiek geboeid luistert naar wat er komen gaat. Hij maakt daarbij veel contact momenten met het publiek. Wanneer Obama een positieve boodschap wilde brengen deed hij dit door zijn mondhoeken te krullen en de cadans van zijn stem te versnellen.
Tot slot
Het wordt helemaal interessant als je een onderzoek uit 2005 erbij pakt. Op basis van foto’s van politici wisten deelnemers voor 71,6 % de uitkomst van de Senaatsverkiezingen goed te voorspellen. Een dergelijk onderzoek deed professor Todorov in 2010 met foto’s van Nederlandse politici. Als meest competente politicus werd Balkenende gekozen. Bos en Halsema werden tweede. Todorov claimt in meer dan 80% van de gevallen op basis van de primaire reactie van studenten op foto’s de uitkomst van verkiezingen te kunnen voorspellen. Dat zal echter niet opgaan voor kandidaten die iedereen al kent, zoals volgend jaar het geval is op 6 november in Amerika.
De gezichtsuitdrukking die het meeste vertrouwen oproept bij mensen
