Voor het project Op weg naar het Lagerhuis dat wij organiseren voor de VARA zijn onlangs zeven, door ons ontwikkelde, actuele debatstellingen gepresenteerd. Op weg naar Het Lagerhuis is de grootste debatcompetitie van Nederland met landelijk in totaal meer dan 200 deelnemende scholen. Ieder jaar gaat de VARA op zoek naar het beste debat- en speechtalent in Nederland. Er worden in januari en februari vijftien voorrondes gespeeld verspreid door Nederland. Zo wordt toegewerkt naar de tv finale op NPO 2 in het voorjaar. De winnaars van de landelijke finale winnen een unieke prijs: zij brengen met jongerenorganisatie HOPE XXL een bezoek aan de Verenigde Naties in New York!
Stelling 1
Scholen gaan gebukt onder de nieuwe Drank- en Horecawet en worstelen met de vraag hoe iets feestelijks te organiseren rond het eindexamen zonder dat drank wordt aangeboden. Veel scholen komen tot de conclusie dat dit eigenlijk niet meer kan en daarmee sterven de officiële eindexamenfeesten uit. Docent Ferry Haan pleitte er in een opiniestuk voor om zeer zwak-alcoholische dranken wel beschikbaar te maken voor jongeren. Het gaat hier dus om drank met maximaal 2,5 % alcohol. De stelling luidt: De verkoop van zeer zwak-alcoholische drank aan jongeren tussen de 16 en 18 jaar moet legaal worden.
Stelling 2
De maatschappelijke stage in het voortgezet onderwijs is per 1 augustus 2014 geen verplichte eindexameneis meer. Ook de extra middelen die scholen kregen voor de maatschappelijke stage zijn stopgezet. Veel scholen willen de stage het liefst behouden. Nu steeds meer taken op lokaal niveau worden uitgevoerd kan de maatschappelijke stage helpen om jonge mensen te leren om maatschappelijke verantwoordelijkheid te nemen. HOPE XXL stelt in de Liemers List zelfs dat een maatschappelijke stage aangemoedigd dient te worden en een goed alternatief zou zijn voor landen met een militaire dienstplicht. De stelling luidt: De wettelijke verplichting voor de maatschappelijke stage dient zo snel mogelijk terug te keren!
Stelling 3
De arbeidsmarkt verandert in rap tempo. Over twintig jaar zal de helft van alle huidige beroepen verdwenen zijn. Steeds meer experts stellen daarom dat de arbeidsmarkt van de toekomst ‘generalisten’ zoekt die goed kunnen denken, communicatief sterk zijn en zich gemakkelijk aanpassen aan nieuwe ontwikkelingen. Met onderwijs in filosofie kan dit op jonge leeftijd sterker ontwikkeld worden en daarom luidt de stelling: Onderwijs in filosofie en morele vorming moet een standaardonderdeel worden van het lesprogramma.
Stelling 4
2014 is het jaar waarin het vluchtelingenrecord gebroken wordt, sinds wereldvluchtelingenorganisatie UNHCR in 1989 begon met tellen. De wereld heeft nooit goed geweten wat zij met grote aantallen vluchtelingen aan moet. Nu wordt het gros van de vluchtelingen, 86 procent, opgevangen door ontwikkelingslanden. In Afrika groeien kampen uit tot uitgestrekte, semipermanente steden van zeil en tentdoek en momenteel verdrijven de strijders van IS mensen uit Irak en Syrië. De allerarmste landen herbergen nu zo’n 2,5 miljoen vluchtelingen. Onder meer om deze landen te ontlasten heeft de UNHCR een programma om vluchtelingen in andere landen te vestigen. Landen mogen zelf bepalen hoeveel vluchtelingen zij uitnodigen in hun land. Nederland zegt plaats te hebben voor jaarlijks ongeveer 500 uitgenodigde vluchtelingen per jaar. Vergeleken met de Verenigde Staten (50.000 vluchtelingen per jaar) of Zweden (2.000 vluchtelingen per jaar) geen hoog aantal. De stelling luidt: Nederland moet veel meer vluchtelingen opnemen.
Stelling 5
De Nederlandse verzorgingsstaat staat onder druk. De overheid geeft momenteel vorm aan de totstandkoming van een participatiesamenleving. Dit houdt in dat burgers elkaar meer moeten bijstaan en de overheid zich terugtrekt. Maar voor mensen met een baan is er vaak weinig tijd om bijvoorbeeld zorgtaken op zich te nemen. De laatste tijd is er steeds meer aandacht voor een radicaal ander idee om de verzorgingsstaat anders in te kleden, het zogeheten basisinkomen. Dit houdt afschaffing in van de bijstand en veel andere sociale voorzieningen en bijbehorende regelgeving door toekenning van een vaste maandelijkse bijdrage voor iedere Nederlander waardoor burgers hun prioriteiten anders kunnen inrichten. Gratis geld, in feite. De stelling luidt: Nederland doet er goed aan om een basisinkomen in te voeren voor iedere staatsburger.
Stelling 6
Seksuele vrijheid is in Nederland met tal van wetten geregeld. Net zoals in artikel 38 van de Liemers List staat beschreven, mag je bijvoorbeeld zelf een partner kiezen. Maar in de praktijk is het toch moeilijk om seksuele vrijheden te garanderen, bijvoorbeeld door culturele of sociale normen. Uit onderzoek van het SCP uit 2012 blijkt dat ongeveer 90 procent van de Nederlandse bevolking van 18 jaar of ouder homoseksualiteit accepteert. Toch vindt 29 procent van de Nederlanders het aanstootgevend als twee mannen zoenen. Onder jongeren tot 16 jaar is dit percentage zelfs 50%. In dit debat nemen we de proef op de som hoe tolerant Nederland is op het gebied van seksualiteit. De stelling luidt: Op het gebied van seksualiteit is Nederland nog altijd een preuts land!
Stelling 7
In oktober is Nederland in de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties gekozen als lid van de Mensenrechtenraad voor de periode van 2015-2017. Minister Koenders juicht het Nederlandse lidmaatschap toe: ‘Dit onderstreept het belang dat Nederland hecht aan mensenrechten, overal ter wereld. Dat biedt de kans ons actief in te zetten voor bijvoorbeeld de vrijheid van meningsuiting, bescherming van vrouwenrechten, rechten van seksuele minderheden, mensenrechtenverdedigers en het recht op een eerlijk proces. We gaan ons er ook vol overtuiging voor inzetten dat er meer aandacht komt voor mensenrechten in conflictgebieden.’ De Mensenrechtenraad in Genève, die 47 leden telt, is het orgaan van de VN dat zich sinds 2006 richt op de naleving van mensenrechtenverdragen. De stelling luidt:Nederland dient, nu het lid is van de VN-Mensenrechtenraad, de handelsbanden te verbreken met landen waar mensenrechten structureel worden geschonden.
