Spoedcursus Politiek # 9: De verkiezingscampagne

Vrijdag 7 mei 2010

Vanaf nu kunnen we er niet meer aan ontkomen: de (kandidaat) Kamerleden staan aan de vooravond van een intensieve campagne. Voor de Engelsen zit de campagne er net op. Zij zijn blij dat de wekenlange strijd nu achter de rug is. Campagnes worden overal ter wereld anders vormgegeven, maar in Nederland worden steeds meer ontwikkelingen gekopieerd uit andere landen.

Verkiezingscampagnes zijn tegenwoordig strak georganiseerde machines. In 2008 doorbrak de presidentscampagne in de VS de magische grens van 1 miljard dollar. Ook in Nederland worden campagnes professioneler, al zijn de partijen voor de financiering vooral afhankelijk van donaties van de leden.

Campagnevoeren

Een campagne is gebaat bij een duidelijke boodschap en een herkenbare lijsttrekker. Maar dat staat nog niet garant voor succes. Uiteindelijk maakt de kiezer in het stemhokje natuurlijk een eigen afweging op basis van uiteenlopende factoren.

Jack de Vries introduceerde in 2003 bij het CDA de blackberry voor elke kandidaat. Zo kon iedereen die betrokken was bij de campagne elke ochtend kennisnemen van de laatste informatie. Via deze werkwijze werd onder meer de partijlijn doorgestuurd voor reacties op het laatste nieuws. Het stelde de partij in staat om dagelijks een uniform CDA standpunt te uiten. Een goede campagne organisatie is geen voorwaarde om een verkiezing te winnen, maar wel een belangrijk middel dat bijdraagt aan dit doel. Van het CDA is bekend dat ze sinds kort ook gebruik maken van een computersysteem om te zien waar haar kiezers wonen en welke andere informatie er over de doelgroep beschikbaar is. De professionalisering gaat zo steeds verder.

Toen Bill Clinton in 1992 zijn campagne startte beschikte hij over 4 medewerkers. 16 jaar later hield zijn vrouw 200 mensen aan het werk. Allemaal dankzij gulle gevers die de voormalig First Lady in het zadel wilden helpen.

Het verloop van een campagne is vooraf niet geheel te voorspellen. Er vinden altijd onverwachte zaken plaats, zo bleek ook vorige week in Engeland. Gordon Brown maakte een uitlgijder door na afloop negatief te spreken over een kiezer die hij ontmoette. Dit werd geregistreerd door de media en is talloze keren herhaald. Iets waar dan nog moeilijk een ‘spin’ aan te geven is.

Tot slot

Op dit moment zijn er meerdere partijen die weinig geld hebben voor de campagne. De derde verkiezing in een jaar tijd zorgt dat de bodem vn de kas in zicht komt. De grootste partijen steken elk ongeveer 1 miljoen euro in de campagne.

Op basis van het beschikbare budget zou de SP de komende verkiezingen moeten winnen. De partij beschikt over een ‘oorlogskas’ door de (vrijwillige) afdrachten van haar volksvertegenwoordigers. Dit lijkt bij ons echter maar een kleine factor te zijn in electoraal succes. De komende weken zullen uitwijzen of de partijen een strategie hebben gekozen die z’n vruchten afwerpt in de peilingen. Het CDA kan steunen op een goede campagne ervaring, de PvdA heeft geleerd van eerder gemaakte fouten, de VVD profiteert van de politieke wind, de SP moet de lijsttrekker verder profileren en de PVV zit in een neerwaartse spiraal. Kortom: heel beoeiende weken liggen voor ons.

Terug naar het archief van de Spoedcursus Politiek