Minister van Defensie Hans Hillen kwam deze week veel in het nieuws na de mislukte reddingsoperatie in Libië. De drie Nederlandse militairen die door deze actie in gevaar zijn gebracht hadden beter geïnformeerd kunnen worden wanneer de MIVD de betrokkenen van inlichtingen had kunnen voorzien, zo bleek uit onderzoek. Hillen had het al niet makkelijk, half maart kwam hij in opspraak wegens misstanden bij de marine in Den Helder. Het onjuist informeren van de Tweede Kamer geldt als een politieke doodzonde. Zijn positie wankelt.
Het ministerschap
Het ministerschap is een complexe baan. Een minister wordt politiek verantwoordelijk gehouden voor vrijwel alles in zijn portefeuille. Al veel bewindspersonen hebben de macht van het parlement ervaren. Tussen 1946 en 2009 had Nederland 719 ministers en staatssecretarissen. 37 bewindslieden moesten gedwongen het veld ruimen. In de jaren vijftig, zestig en zeventig van de vorige eeuw traden er per decennium gemiddeld slechts vier onvrijwillig af. In de jaren tachtig en negentig waren dat er zes. In de kabinetten Balkenende werd het record van tien gesneuvelde bewindspersonen bereikt. Opvallend is dat bij het Ministerie voor Verkeer en Waterstaat er nog nooit een minister tussentijds is afgetreden. Deze portefeuille is minder explosief dan bijvoorbeeld Justitie en, zo blijkt nu ook weer, Defensie. Voormalig minister Jo Ritzen publiceerde in 1998 zelfs een boek over het ministerschap. Eén van de lessen voor het ministerschap die hij benoemd luidt als volgt: “De minister zorgt ervoor dat hij voldoende krediet opbouwt bij het parlement. Dat zal hij nodig hebben.” Precies dit drukt de precaire situatie uit voor Hillen.
Eén van de zwaarste politieke oordelen die kan worden geveld is die van het verkeerd informeren van de Kamer. In de parlementaire geschiedenis hebben al meerdere ministers moeten opstappen om deze reden. Uit de recente geschiedenis is Benk Korthals een voorbeeld hiervan, maar ook de Paspoort affaire in de jaren tachtig leidde tot de val van staatssecretaris René van der Linden. Een minister of staatssecretaris zal er altijd alles aan moeten doen om de volksvertegenwoordiging van volledige en juiste informatie te voorzien.
