Spoedcursus Politiek # 13: De verkiezingsuitslag

Vrijdag 11 juni 2010

Veel politici zullen blij zijn dat de campagne er op zit en de verkiezingen zijn geweest. Tot diep in de nacht was het bloedstollend spannend. De kruitdampen zijn inmiddels opgetrokken en de discussie over de formatie wordt volop gevoerd. A.s. dinsdag wordt de exacte uitslag door de Kiesraad bekend gemaakt en weten we welke kandidaten met voorkeursstemmen zijn gekozen. De rituelen na de verkiezingen zijn veelal dezelfde, maar wat gebeurt er nou precies nadat de uitslag bekend is geworden?

Aan de slag
Woensdagavond zal het voor veel politici laat zijn geworden. Toch wordt op donderdag direct de draad weer opgepakt, bij alle partijen met een extra fractievergadering met de nieuwe Kamerleden. Hierin wordt teruggeblikt op de uitslag en gesproken over de komende formatie. Elke partij wordt namelijk op korte termijn uitgenodigd door de nog aan te stellen informateur om te spreken over de eigen opvatting voor de formatie. Tot op dit moment hebben de partijen daar nog geen uitgesproken opvatting over geformuleerd, al is bij Geert Wilders duidelijk dat hij zijn partij in het middelpunt van de onderhandelingen wil plaatsen.

A.s. woensdag zal de Tweede Kamer bijeenkomen in oude samenstelling. Het is de laatste vergaderdag voor scheidend Kamerleden. De Voorzitter spreekt dan persoonlijk elk Kamerlid toe waarna de Kamerleden die vertrekken zich nog één nacht volksvertegenwoordiger mogen noemen. Kamerleden uit de oude Kamer zullen zich ook buigen over de geloofsbrieven van nieuwe kandidaat Kamerleden (en zodoende nagaan of de Kamerleden beëdigd kunnen worden).

Op donderdag 17 juni vergadert de nieuwe Tweede Kamer voor het eerst. De eerste actie van de nieuwe Kamer is het benoemen van een tijdelijke voorzitter. Hierna is de beëdiging van alle Kamerleden (eerder behandeld in Spoedcursus #1 en 2).

De kans is aanwezig dat de nieuwe Kamer direct een debat wil houden. Voor de verkiezingen is het plan geopperd om in het parlement te debatteren over de verkiezingsuitslag en de gevolgen die dit heeft voor de formatie. Mark Rutte ziet dit niet zitten, aangezien hij vast wil houden aan de presentatie van een nieuw kabinet op 1 juli.

Ook zal er een nieuwe voorzitter van het parlement gekozen moeten worden. De huidige voorzitter Gerdi Verbeet heeft voor de verkiezingen aangegeven graag terug te keren. Volgende week donderdag kan er duidelijkheid komen over de vraag welke Kamerleden belangstelling hebben voor het voorzitterschap. In principe kan elk Kamerlid zich kandidaat stellen, de Kamerleden kiezen zelf in een geheime stemming hun voorzitter.

Tot slot

Het verloop de komende weken valt niet te voorspellen. Nadat er een informateur is aangesteld die de mogelijkheden voor een coalitie onderzoekt zal er meer duidelijkheid ontstaan. Tot die tijd is het speculeren over de openliggende opties. In elk geval liggen er boeiende weken in het vooruitzicht.